PATRON NASZEJ SZKOŁY
Władysław Eugeniusz Sikorski
(1881 - 1943) CZŁOWIEK - LEGENDA, SYMBOL POLSKI WALCZĄCEJ
Wybitny mąż stanu i generał. W latach poprzedzających I wojnę światową i w trakcie jej trwania był aktywnym działaczem ruchu wojskowo-niepodległościowego. W odrodzonej Polsce, w latach dwudziestych sprawował wysokie funkcje wojskowe i państwowe, m. in. szefa sztabu generalnego, premiera i ministra spraw wewnętrznych oraz ministra spraw wojskowych.
Po roku 1926, w wyniku konfliktu z Piłsudskim, Sikorski odsunięty był od czynnego życia politycznego i wojskowego. Po klęsce we wrześniu 1939 roku utworzył we Francji rząd emigracyjny, po kapitulacji Francji działający w Wielkiej Brytanii, w którym pełnił funkcję premiera i Naczelnego Wodza.
Sikorski położył duże zasługi dla sprawy polskiej na arenie międzynarodowej w latach II wojny światowej.
Zaginął w katastrofie lotniczej na Giblartarem, której okoliczności nie są jasne do dziś.
Władysław Eugeniusz Sikorski urodził się 20 maja 1881 roku w Tuszowie Narodowym koło Mielca. Wywodził się z biednej rodziny inteligenckiej. Wczesne dzieciństwo spędził w Radomyślu nad Sanem oraz w Woli Kotowej, gdzie jego ojciec uczył w szkole.
Po przedwczesnej śmierci ojca w 1885 roku rodzina Sikorskich przeniosła się do wsi Hyżne koło Rzeszowa, tam też w latach 1888-1893 uczęszczał Władysław do szkoły. W wieku dwunastu lat kontynuował naukę w rzeszowskim gimnazjum. W roku 1897 przeniósł się do seminarium nauczycielskiego w Rzeszowie. Tam wyróżniał się bardzo dobrymi wynikami w nauce, wybitną inteligencją, toteż zwrócił na siebie uwagę grona nauczycielskiego, a przede wszystkim dyrektora Juliana Zubczewskiego. Dyrektor ujęty inteligencją oraz dużymi zdolnościami Władysława zaopiekował się nim, przyjął go do swojej najbliższej rodziny, pomagał w zdobyciu matury, otaczał swoją opieką aż do ukończenia studiów politechnicznych we Lwowie w 1908 roku. W domu Zubczewskich stworzono Sikorskiemu znakomite warunki do zdobywania nie tylko wiedzy szkolnej ale także współczesnej i politycznej. "Wyniósł" stamtąd gorący patriotyzm i potrzebę nowej myśli politycznej .
Równocześnie z nauką w seminarium, kontynuował Władysław przygotowania do egzaminu maturalnego w gimnazjum. Do seminarium uczęszczał do 1899 roku, ale go nie ukończył, ponieważ jego opiekuna przeniesiono służbowo do Lwowa. Tam, zaraz po przyjeździe kontynuował naukę w gimnazjum klasycznym im. Franciszka Józefa I, w roku 1902 zdał maturę z wynikiem bardzo dobrym.
Bardzo długo wahał się jaki kierunek studiów wybrać, interesowały go studia filozoficzne, rolnicze, w ostatniej chwili wybrał wydział Dróg i Mostów Politechniki Lwowskiej. Z swojej decyzji był zadowolony. Dzięki niepospolitemu talentowi i ciągłej pracy nad sobą wybił się na czoło młodzieży akademickiej, włączył się również w wir życia politycznego, chociaż wcześniej zarzekał się przed udziałem w politycznym życiu.
Władysław Sikorski sądził, że koniecznie jest pogłębienie nurtu życia politycznego młodzieży, przygotowanie do czynnej walki o niepodległość. Uważał "że Polska wtedy powstanie, kiedy nabędzie przekonania, że bez wszelkiej obędzie się pomocy".
Współpracował z czasopismem "Odrodzenie", współorganizował tajne koła wojskowe, które miały przygotować kadry przyszłego ruchu zbrojnego.
Tak intensywna działalność polityczna w okresie studenckim przerwała służba wojskowa, którą odbył na przełomie 1904/1905 pułku piechoty Obrony Krajowej w pobliżu Wiednia. Początkowo służbę wojskową traktował bardzo niechętnie, uważał za stratę czasu, ale po kilku miesiącach zmienił zdanie stwierdzając, że wojskowość odpowiadałaby mu bardziej. W 1906 roku odbył ćwiczenia rezerwy i otrzymał podporucznika rezerwy piechoty, a na odbyciu drugich ćwiczeń w 1913 roku - stopień porucznika.
W lipcu 1905 roku Sikorski wrócił do Lwowa i podjął w środowisku młodzieży lwowskiej, pełnił funkcję prezesa Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Lwowskiej.
Wiosna 1908 roku odbył się w Zurychu Zjazd Związku Postępowej Młodzieży Polskiej z zagranica. Wziął w niej udział jako przedstawiciel młodzieży Politechniki Lwowskiej. Wówczas to poparł projekt utworzenia nowej organizacji wojskowej, niezależnej od jakiejkolwiek partii politycznej. Projekt był podwaliną do utworzenia Związku Walki Czynnej, po jego zorganizowaniu przekazano kierownictwo Piłsudskiemu.
W 1909 roku ożenił się z Heleną Zubczewską, przybrana córka swego opiekuna. Przejściowo mieszkali Sikorscy w Leżajsku, Nisku.
Kierownictwo ZWC w 1910 roku postanowił nadać jawną formę Związku (pracom szkoleniowym). Sikorski był głównym wykonawcą na terenie Galicji Wschodniej postanowień ZWC o powołaniu Związku Strzeleckiego (organizacja paramilitarna). W grudniu 1910 roku we Lwowie został zalegalizowany ZS, jego prezesem został Władysław Sikorski.
Równolegle z pracami ZWC i ZS Sikorski brał udział w pracach Polskiego Stronnictwa Postępowego, był jednym z głównych filarów. Opublikował wiele artykułów, które głosiły postulaty demokratyzacji prawa wyborczego, rozdzielenia kościoła od państwa itp.
W okresie tym umacnia się znajomość Sikorskiego i Piłsudskiego.
W sierpniu 1914 roku Sikorski zgłasza projekt sformowania Legionów Polskich. We wrześniu tego roku zostaje dowódcą 4 pułku piechoty, w ten sposób spełniło się jego największe życzenie, gdyż pragnął dostać się do służby liniowej.
W 1915 roku Sikorski, na ziemiach zajętych przez Austrię Królestwa Kongresowego, prowadzi ochotniczą rekrutację do tworzonych oddziałów polskich.
W czasie tym rodzą się ostre spory między Piłsudskim a Sikorskim o sposób dochodzenia do niepodległości.
Wiosną 1917 roku ukazał się amerykański program pokojowy (I4 też Wilsona), który zmienił radykalnie sytuację polityczną Polski.
Po aresztowaniu Piłsudskiego w lipcu 1918 roku, Sikorski staje się jednym z najważniejszych przywódców nowotworzonej armii polskiej. W kwietniu 1918 roku Sikorski wraca do Lwowa, gdzie zostaje odsunięty od głównego nurtu spraw państwowych przez oskarżenie go o współpracę z zaborcami państw centralnych (Prusy, Austria).
W nowo formowanych oddziałach polskich na wschodzie, w 1919 roku obejmuje stanowisko kwatermistrza i bierze czynny udział w walkach z Ukraińcami o Lwów.
W czasie wojny polsko - rosyjskiej szczególnie wyróżnił się w walkach o Brześć, za co 1 kwietnia 1920 roku został mianowany generałem podporucznikiem (odpowiednik stopnia generała brygady).
W czasie tej wojny na krótko zapanowały dobre stosunki Sikorskiego i Piłsudskiego, który doceniał jego talent dowódcy i w tej dziedzinie ufał mu.
W grudniu 1922 roku Władysław Sikorski zostaje premierem RP i ministrem spraw wewnętrznych. W maju następnego roku zostaje jednak jego rząd obalony przez zmianę układu stronnictw i partii w Sejmie. Odsunięty od stanowisk państwowych wyjeżdża na kilkumiesięczny urlop do Francji. W listopadzie 1923 roku obejmuje funkcję Generalnego Inspektora Piechoty.
W 1924 roku obejmuje stanowisko Ministra Spraw Wojskowych w rządzie Władysława Grabowskiego. W tym roku Piłsudski podjął decyzję o eliminacji z życia politycznego Władysława Sikorskiego. Po upadku gabinetu Grabowskiego w 1925 roku i po zamachu majowym w roku 1926 zostaje Sikorski zwolniony ze wszystkich stanowisk i jest oficerem służby czynnej bez żadnego przydziału.
Do wybuchu II wojny światowej zajmuje się pisaniem wspomnień, prac z dziedziny wojskowości i nauk politycznych.
W nocy 17/18 września 1939 roku, po bezskutecznych próbach otrzymania jakiegokolwiek dowództwa przekracza granicę z Rumunią. 22 września 1939 roku wyjeżdża do Francji, gdzie 28 września Rada Ambasadorów RP powierza mu dowództwo nad formującym się we Francji wojskiem polskim.
Nowy prezydent RP Raczkiewicz 30 września mianuje generała Sikorskiego premierem utworzonego na emigracji rządu, powierza mu też funkcję ministra spraw wojskowych.
Sikorski rozbudowuje armię polską we Francji, organizuje szkolenia i ćwiczenia.
W 1940 roku na jego wniosek tworzy się Rada Narodowa RP - miniaturowy Sejm Polski na emigracji.
W czerwcu 1940 roku stało się jasne, że armia francuska przestała się liczyć jako czynnik bojowy. Armia polska licząca 80 tys. żołnierzy jako jedyna siła militarna wycofuje się w porządku i bez paniki, krwawo walcząc z przeważającymi siłami niemieckimi.18 czerwca 1940 roku Sikorski opuszcza Francję zajmowaną sukcesywnie przez armię niemiecką i organizuje przerzut armii polskiej do Anglii. Wraca 20 czerwca potajemnie aby bezpośrednio dowodzić ewakuacją. Po powrocie do Anglii zaczyna od nowa organizować władze i armię polską na emigracji. Szczególną uwagę zwracana nowo tworzące się dywizjony lotnictwa polskiego, które wykazują się bezprzykładnym męstwem i walecznością w Bitwie o Anglię.
Po napaści Niemiec na Rosję w czerwcu 1941 roku doprowadza Sikorski do porozumienia ze Stalinem w celu uratowania setek tysięcy internowanych tam żołnierzy i oficerów.
Tworzy się nowa armia polska pod dowództwem generała Andersa, która ratuje od śmierci głodowej i zesłania tysiące Polaków. Nie zaniedbuje też Sikorski kontaktów z okupowanym krajem. Wysyłani są do niego specjalni emisariusze i kurierzy, organizowane są zrzuty dla Związku Walki Zbrojnej, który później zostaje przekształcony w Armię Krajową.
W październiku 1940 roku Sikorski składa wizytę w Moskwie, gdzie się z Mołotowem i Stalinem; przedstawia im koncepcję wycofania armii polskiej z Iranu.
Po powrocie do Anglii udaje się do USA, gdzie rozmawia z Roosveltem o pomocy amerykańskiej w sprawie polskich granic po wojnie. Uzyskuje też znaczną pożyczkę pieniężną na pokrycie potrzeb wojskowego i politycznego podziemia w Polsce.
W 1943 roku następuje znaczne pogorszenie stosunków pomiędzy polskim rządem i ZSRR.
Po odkryciu i ujawnieniu przez Niemców w kwietniu 1943 roku masowych grobów oficerów polskich zamordowanych przez Rosjan Sikorski występuje do ambasady radzieckiej z żądaniem wyjaśnień, a do Czerwonego Krzyża o zbadanie sprawy. Jest to pretekstem do zerwania stosunków dyplomatycznych przez ZSRR.
W maju 1943 roku Sikorski postanowił udać się z inspekcją wojska polskiego na Środkowym Wschodzie. 25 maja startuje z Londynu na pokładzie bombowca brytyjskiego. Po odbytej inspekcji (w Iranie i Egipcie) 3 lipca odlatuje z Kairu do Giblartaru.
Dnia 4 lipca, po postoju w Giblartarze o godzinie 23.07 bombowiec, na pokładzie którego znajduje się generał Władysław Sikorski wraz z towarzyszącymi mu osobami, wykołował na pas startowy i wzbił się w powietrze. Po prawidłowym starcie, samolot wyszedł do poziomu około 300 stóp już nad morzem, po czym zaczął nagle ześlizgiwać się w dół, następnie uderzył w wodę w odległości 550m od brzegu skały Giblartaru. Uratował się tylko ciężko ranny pilot.
Do dzisiaj nie ustalono, czy był to wypadek, czy morderczy zamach.
Polska straciła Naczelnego Wodza i Szefa Rządu Polskiego na emigracji.
Był on w dramatycznych latach wojny symbolem ducha oporu i niezłomnej walki narodu polskiego.
Za jego sprawą Polska zachowała ciągłość państwowości i uczestniczyła jako państwo suwerenne w kształtowaniu polityki koalicji antyfaszystowskiej.
Należał do nielicznych, którzy z klęski wrześniowej wyciągnęli konstruktywne wnioski co do sprawy przyszłego kształtu Polski.
OPRACOWANIE TEKSTU - ALINA WOŁOSZYN
